top of page

Geniz eti

Geniz eti nedir?
Üst solunum yolları nefes alma esnasında sürekli olarak mikroorganizmalarla temas halindedir. Nazofarenks denilen geniz bölgesinde mukoza altında, burundan gelen mikroplarla mücadele eden çok sayıda lenfoid oluÅŸumlar mevcuttur. Pasif sigara içiciliÄŸi, yani anne babanın çocuÄŸun yanında sigara içmesi, alerji ve özellikle mikroorganizmaların tekrarlayan temaslarına maruz kalma neticesinde bu lenfoid oluÅŸumlar büyüyerek geniz etini oluÅŸturur. Geniz eti 4-7 yaÅŸ civarında maksimum büyüklüÄŸüne eriÅŸir ve bu yaÅŸtan sonra genellikle küçülür. Özellikle yuvaya giden çocukların sürekli olarak birbirlerini enfekte etmeleri sonucu geniz eti sıklığı son yıllarda artmıştır.

Nasıl problem yaratır?
Geniz eti iki ana nedenle sorun yaratmaktadır. Birincisi; çok büyüdüÄŸünde mekanik olarak genizi kapatır ve tıkayıcı uyku apnesi denilen uykuda solunumun duraklamasına kadar varan ciddi problemler yaratır. Ä°kinci olarak; tıkayıcı özelliÄŸinden bağımsız olmak üzere geniz eti mikroplarla istila edildiÄŸinde bir çöplük gibi onların büyümesine ortam hazırlar. Bu durum, geniz etinin yerleÅŸtiÄŸi bölüm tam bir kavÅŸak olduÄŸundan, üst ve alt solunum yollarında tekrarlayan enfeksiyonlara sebep olur. Problemin uzun sürmesi sonucu çocuklarda uzun ve ince yüz yapısı, yüksek damak, üst çenenin öne doÄŸru büyümesi, ağızın sürekli açık olması hali, bozuk diÅŸler ve göz altlarında çöküklükle karakterize “adenoid yüz” denilen tipik bir yüz ifadesi ortaya çıkar.
Yukarıda sayılan iki ana neden sonrası çocuklarda; tıkayıcı uyku apnesi, üst solunum yolu direnç sendromu, horlama, burun tıkanıklığı ve buna baÄŸlı ağız solunumu, dikkat dağınıklığı ve buna baÄŸlı ders baÅŸarısında azalma, huzursuzluk ve asabiyet, gece altına iÅŸeme, yutma ve konuÅŸma bozukluÄŸu, tat ve koku almada azalma, orta kulakta sıvı toplanması, iÅŸitmede azalma, anormal yüz ve diÅŸ geliÅŸimi, büyüme ve geliÅŸme geriliÄŸi, pulmoner hipertansiyon, kor pulmonale, orta kulak iltihabı, sinüzit, bademcik iltihabı, akciÄŸer iltihabı gibi problemlerle karşılaşılır.

Nasıl tanı konur? 
Yukarıda saydığımız problemlerle kliniÄŸe müracaat eden çocuk hastaların endoskopik muayenesinde dokunun anormal görünümü ile tanı konur. Eskiden radyografik görüntüleme ya da parmakla tuÅŸe denilen manevra yapılarak geniz eti varlığı araÅŸtırılırdı. BilindiÄŸi üzere radyografik görüntülemenin çocuk için radyasyon dezavantajı vardır. Bu nedenle mecbur kalmadıkça, yani çocuk endoskopik muayeneye uyum saÄŸladığı müddetçe film çektirmemekteyiz. Öte yandan endoskop ile bakıda dokunun niteliÄŸi de gözlenir ve bunun tümör, enfeksiyon, kist ve benzeri lezyonlardan ayırıcı tanısı yapılır. Parmakla muayene ise çocuk için son derece travmatik ve acı verici bir iÅŸlem olup yapılmamalıdır.

Ne zaman yapılmalıdır? 
DoÄŸru endikasyon konulduÄŸunda her yaÅŸta ameliyat yapılabilir. Dünya literatüründe 1 yaşından itibaren bu ameliyatın yapıldığı bildirilmektedir. Eskiden anestezinin komplikasyonlarından daha fazla çekinildiÄŸi için 3 yaÅŸ sonrası kriter olarak kullanılmakta idi. Bugün daha modern anestetik maddelerle çocuklarda daha güvenli cerrahi yapılabilmektedir. Yine de mecbur kalmadıkça çocuÄŸun anesteziyi daha rahat tolere edebileceÄŸi 3 yaÅŸ sınırına dikkat edilmektedir.

Ameliyatın riskleri nelerdir?
Her ne kadar modern anestetik ilaçlarla daha güvenli anestezi imkanı bulunsa bile tüm dünyada anesteziden ölüm riski saÄŸlıklı bireylerde ikiyüzbinde 1 olarak bildirilmektedir. Çalışılan alan orta kulak boÅŸluÄŸunu genize baÄŸlayan Östaki tüpünün aÄŸzına yakın olduÄŸundan buraya zarar verilebilir. Bu takdirde kalıcı orta kulak problemleri ortaya çıkabilir. Ameliyat sonrası çok nadir olarak kanama ve genizde yapışıklıklar olabilir.

Ameliyat sonrası hastayı neler beklemektedir? 
Geniz eti ameliyatı, çoÄŸu kez bademcik ile birlikte, hemen bütün dünyada çocukluk döneminin en sık yapılan cerrahi iÅŸlemidir. Ameliyatın kendisi 8-10 dakika olup, ameliyathanede uyuma ve uyanma süresi dahil ortalama 30-45 dakika sürmektedir. Anesteziden uyanma sonrası yaklaşık 5 saatlik süresinin bitimini müteakiben hastalar taburcu edilir ve aynı gün çok sıcak ve katı olmamak kaydıyla herÅŸeyi yiyebilirler. Çocuklar ameliyat yarasından ziyade anestezi verilmesi için kullanılan endotrakeal entübasyon tüpünden dolayı 2 gün boyunca, genizden ziyade boÄŸazlarında aÄŸrı duyarlar. Açık yara olması münasebetiyle çocukların 4-5 gün süreyle okula gitmemeleri uygun olur.

Sonuç olarak; geniz eti çocuklarda sık görülen ve zamanında tedavi edilmediÄŸi takdirde ciddi sorunlara yol açabilen bir rahatsızlıktır. DoÄŸru tanı sonrasında uygun bir merkezde gecikmeden tedavisinin yapılması çocuÄŸun saÄŸlığı açısından son derece önemlidir.

Prof. Dr.

Yavuz Fuat Yılmaz

KBB

Ä°letiÅŸim

Ziyaretçi Sayısı

SaÄŸlık Bilimleri Üniversitesi Gülhane Tıp Fakültesi Kulak Burun BoÄŸaz Anabilim Dalı

General Tevfik SaÄŸlam Cd. Etlik/ANKARA

© 2020 by Prof.Dr Yavuz Fuat Yılmaz

bottom of page